Trong những năm gần đây, tình hình chăn nuôi heo trong nước liên tục có sự phát triển về quy mô và giá trị kinh tế. Tuy nhiên đi kèm với sự phát triển đó cũng là nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường khi mà nước thải từ các trang trại chăn nuôi chưa qua giai đoạn xử lý trước khi xả ra nguồn tiếp nhận.
1/ Nguồn phát sinh nước thải và thành phần đặc trưng của nước thải chăn nuôi heo
Đầu tiên, để biết được đặc trưng của nước thải từ các trang trại chăn nuôi heo, chúng ta cần căn cứ vào nguồn phát sinh nước thải.
Nguồn phát sinh nước thải từ việc chăn nuôi heo chủ yếu là: nước tiểu, phân heo, tắm heo, từ việc vệ sinh chuồng trại, vệ sinh dụng cụ, các phụ kiện hỗ trợ trong quá trình chăn nuôi (máng thức ăn, nước uống cho heo, giày ủng, găng tay của người lao động,…).
Đặc trưng của nước thải chăn nuôi là chứa nhiều thành phần chất hữu cơ, amoni, chất rắn lơ lửng, vi sinh vật gây hại, các loại khoáng chất (phospho, kali, magie, và những chất khác) và một số thành phần kim loại nặng (có thể xuất hiện trong thức ăn của gia súc),… Ngoài ra, về mặt cảm quan, nước thải chăn nuôi còn có màu đen, đục, mùi hôi thối khó chịu.
Đặc trưng và tải lượng ô nhiễm của nước thải chăn nuôi heo còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như: chế độ săn sóc, thành phần thức ăn, quy mô trang trại, thời kỳ tăng trưởng của heo, … Dưới đây là bảng thống kê những thông số ô nhiễm đặc trưng của nước thải chăn nuôi heo từ các cơ sở trang trại thuộc huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước.
Bảng 1. Tính chất, tải lượng các chất ô nhiễm trong nước thải
| STT | Thông số | Đơn vị | Heo thịt | Heo con | Heo nái | QCVN 62:2016/BTNMT |
| 1 | pH | – | 8.36 | 8.25 | 8.46 | 5.5 – 9.0 |
| 2 | TSS | mg/L | 980 | 812 | 2012 | 150 |
| 3 | BOD5 | mg/L | 1560 | 1123 | 1890 | 100 |
| 4 | COD | mg/L | 3025 | 2576 | 3020 | 300 |
| 5 | Tổng Ni tơ | mg/L | 123 | 112 | 389.5 | 150 |
| 6 | Tổng Coliform | MPN/100 ml | 12×10^6 | 11×10^6 | 13×10^6 | 5000 |
Số liệu thống kê cho thấy nồng độ các chất ô nhiễm có trong nước thải chăn nuôi heo đều vượt ngưỡng cho phép, có nhiều thông số vượt gấp 10 lần so với QCVN 62:2016/BTNMT – cột B.
Với đặc điểm trên, nếu như nước thải chăn nuôi heo không được xử lý trước khi xả ra nguồn tiếp nhận, chúng sẽ không chỉ gây ô nhiễm về môi trường nước (nước ngầm, nước mặt), mà còn tác động gián tiếp hoặc trực tiếp đến môi trường đất, không khí. Ngoài ra, còn ảnh hưởng đến sức khỏe con người, khi mà vi sinh vật gây bệnh có trong nước thải ký sinh vào thực phẩm (rau củ, cây nhà lá vườn, động vật thủy sinh,…) được nuôi trồng gần khu vực ô nhiễm, và vô tình trở thành nguồn thức ăn cho con người tiêu thụ, dẫn đến nguy cơ nhiễm bệnh là rất cao.
2/ Theo quy định Nhà nước hiện hành, nếu Chủ cơ sở không xử lý nước thải trước khi xả ra nguồn tiếp nhận sẽ bị xử phạt thế nào?
Tùy vào mức độ xả thải khác nhau mà sẽ có quy định xử phạt khác nhau. Trong trường hợp Chủ cơ sở đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải nhưng không đúng yêu cầu về mặt kỹ thuật chuyên môn hay thiết kế công nghệ xử lý nước thải không phù hợp, dẫn đến việc khi phân tích kết quả chất lượng nước đầu ra không đạt, bị vượt từ 01 hoặc nhiều chỉ tiêu so với quy chuẩn hiện hành Nhà nước. Dựa vào kết quả phân tích trên, ta có thể căn cứ vào “Nghị định số: 155/2016/NĐ-CP Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường”, từ đó làm cơ sở tính toán, ước lượng mức phạt mà Chủ cơ sở cần phải nộp cho cơ quan có chức năng, nghiêm trọng hơn là Chủ cơ sở có thể bị tước Giấy phép môi trường.
3/ Tham khảo công nghệ xử lý nước thải dựa trên 01 dự án thực tế do Công ty TNHH Đầu Tư Xây Dựng Và Cơ Khí Môi Trường Tân Kim phụ trách như sau:
Hình 1. Quy trình xử lý nước thải chăn nuôi heo Ricky Farm 69, công suất 300 m3/ngày.đêm
Thu gom nước thải: Nước thải từ các nguồn phát sinh sẽ được dẫn về bể thu.
Tách phân: Máy ép phân sẽ phân tách ra thành 2 phần riêng biệt, đó là phần vật chất khô và phần lỏng.
Hầm biogas: Phần lỏng sẽ được dẫn qua hầm biogas, dưới sự tác động của vi sinh vật kỵ khí, các chất ô nhiễm sẽ bị phân hủy sinh học. Từ đó loại bỏ phần lớn BOD, COD và TSS trong nước thải.
Hồ lắng sau biogas: Để lắng các hạt, chất ô nhiễm có kích thước lớn sau khi xử lý tại hầm biogas.
Hồ điều hòa: Để điều hòa lưu lượng và nồng độ có trong nước thải được ổn định trước khi qua hệ thống sau. Nhằm tránh hiện tượng gây sốc tải vi sinh.
Bể sinh học thiếu khí, Anoxic bậc 1 và bậc 2: Với sự tham gia của vi sinh vật thiếu khí, chúng đóng vai trò quan trọng trong quá trình khử Nitrate thành khí Nitơ.
Bể sinh học hiếu khí, Aerotank bậc 1 và bậc 2: Với sự tham gia của vi sinh vật hiếu khí, chúng sử dụng các chất ô nhiễm hữu cơ có sẵn trong nước thải làm nguồn dinh dưỡng và phân hủy chúng thành bùn sinh học.
Bể lắng sinh học: Dòng thải có chứa nước thải lẫn bùn từ sẽ được phân tách nhờ trọng lực. Phần bùn lắng dưới đáy sẽ được bơm tuần hoàn về bể Anoxic và Aerotank, khi lượng bùn dư sẽ được xả về bể chứa bùn. Phần nước tiếp tục chảy qua hệ thống phía sau.
Bể keo tụ: Nước thải chăn nuôi vừa mang điện tích anion và cation, hóa chất PAC – chất keo tụ được châm vào bể để loại bỏ các hạt rắn và các tạp chất trong nước thải nhờ vào bản chất của các hạt keo mang điện tích dương phức hợp với các ion âm trong nước thải, từ đó hình thành nên các bông bùn li ti.
Bể tạo bông: Hóa chất Polymer Anion – chất trợ keo tụ được châm vào bể, nhờ vào bản chất các hạt keo mang điện tích âm phức hợp với các ion dương có trong nước thải và bông bùn li ti được hình thành từ trước, từ đó làm tăng kích thước bông bùn.
Bể lắng hóa lý: Hỗn hợp nước và bông bùn được hình thành trước đó qua bể này sẽ được phân tách pha lỏng và pha rắn nhờ trọng lực. Phần bùn lắng xuống đáy bể sẽ được bơm về bể chứa bùn. Phần nước sẽ tiếp tục chảy qua hệ thống phía sau.
Bể khử trùng: Sau khi xử lý các chất ô nhiễm, nước thải trại heo vẫn còn chứa lượng vi khuẩn hây hại, vì vậy cần khử trùng bằng hóa chất Javel trước khi xả ra nguồn tiếp nhận.
4/ Đơn vị xử lý nước thải chăn nuôi heo uy tín – chất lượng
Công ty TNHH Đầu Tư Xây Dựng Và Cơ Khí Môi Trường Tân Kim là đơn vị trẻ trong ngành môi trường, đi lên với tiêu chí “Thế hệ mới, đồng hành cùng môi trường bền vững”. Cam kết tư vấn thiết kế hệ thống với mục tiêu: Kinh tế hợp lý – Hệ thống hiệu quả – Doanh nghiệp hài lòng.
Hãy liên hệ cho chúng tôi qua Hotline/ Zalo: 070 845 9878 hoặc qua Mail: tankim.emc@gmail.com để được hỗ trợ tư vấn miễn phí và nhanh chóng.
